دەقی وەڵام:

وەلام // سەرەتا دەلێین سوجدەی قورئان خوێندن سونەتە نەک واجبە کە ئەمە وتەی مالک ، شافعی ، وتەی بەناوبانگی احمد ، ابن عثیمین و چەند زانای ترە ، بەلام ابو حنیفە ، ابن تیمییە و وتەیەک لە وتەکانی احمد ئەوەیە کە سوجدەی قورئان خوێندن واجبە ، بەلام وتەی ڕاست وتەی زۆربەی زانایانە کە سوجدەی قورئان خوێندنەوە سونەتە .

سەبارەت بە دەست نوێژ مەرجە بۆ قورئان خوێندنەوە یان نە ، دوو وتە هەیە :

یەکەم // زۆربەی زانایان دەلێن دەست نوێژ مەرجە بۆ سوجدەی قورئان خوێندنەوە ، کە ئەمە وتەی مالک ، ابو حنیفە، شافعی ، احمدە . بەلگە:

(١) هەندێکیان دەلێن سوجدەی قورئان خوێندن نوێژە ، نوێژیش دەست نوێژ مەرجە بۆی .

(٢) هەندێکیان دەلێن ئەگەر نوێژیش نەبێت وەک نوێژە و نزیکە لە نوێژ ، ئەگەر سەیری نوێژی جنازە بکەیت وە سوجدەی قورئان خوێندن ، لە نوێژی جنازە روکنێکی نوێژی تیایە کە ڕاوەستانە بەلام لە سوجدەی قورئان خوێندن روکنێکی تری گرینگی تێدایە ئەویش سوجدەیە ، هەروەها هەردووکیان تکبیر و سەلامیان تێدایە بۆچی وەک یەک حساب نەکەین ، کە دەست نوێژ مەرج بێت بۆ هەردووکیان .

دووەم // هەندێک زانای تر دەلێن دەست نوێژ مەرج نییە بۆ سوجدەی قورئان خوێندنەوە ، کە ئەمەی وتەی ابن عمر ، ابن تیمییە ، ابن باز ، ابن عثیمین ، چەند زانای ترە ، بەلگە :

(١) هیچ بەلگە نەهاتوون بۆ ئەوەی دەست نوێژ مەرج بێت بۆ سوجدەی قورئان خوێندن .

(٢) سوجدەی قورئان خوێندن نوێژ نییە ، یەک فەرموودە نەهاتووە وەسفی سوجدەی قورئان خوێندنی کردبێت بە نوێژ .

(٣) نابێت وەک نوێژی جەنازە حساب بکرێت ، چونکە :

(أ) نوێژی جنازە نوێژە فەرموودەی ڕوون و ئاشکرا هاتوون وەسفی نوێژی جنازەی کردووە بە نوێژ پێی دەلێن نوێژ ، بەلام سوجدە نوێژ نییە .

(ب) ڕاستە لە شێوەدا لەوانەیە لێک نزیک بن بەلام فەرموودەی ڕوون ئاشکرا هاتوون کە دەست نوێژ بۆ نوێژ مەرجە ، ماناکەی وایە ئەگەر شتێک نوێژ نەبێت دەست نوێژ واجب نییە بۆی ، وەک سوجدەی قورئان خوێندن .

(ج) دەلێین سوجدەی قورئان خوێندن سەلامی نییە ، هەتا زانایان دەلێن تکبیریشی نییە ، کە ئەمە وتەی ابوحنیفە ، مالک ، ابن تیمییە .

(٤) هاوەلان سوجدەیان بردووە وە پێغەمبەر سەلامی خوای لێ بێت ئامادەبووە ، فەرمانی بەکەس نەکردووە دەست نوێژ هەلبگرن .

ابن عثیمین دەلێت (( باشتر وایە سوجدە نەبات ئیلا دەست نوێژی هەبێت ....)) شرح الممتع ج۱ لاپەڕە ۳۲۱

وتەی ڕاست دەست نوێژ مەرج نییە بۆ سوجدەی قورئان خوێندنەوە ، بەلام هەموو زانایان یەک دەنگن باشتر وایە دەست نوێژی هەبێت .

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ